1. MẮC KHÉN LÀ GÌ:
Mắc khén là tên thường gọi của quả Mắc khén, là một loại gia vị được dùng phổ biến tại các tỉnh Tây Bắc – Việt Nam. Chưa có một nghiên cứu nào chứng minh được Mắc khén được người dân tộc vùng nào dùng đầu tiên. Tuy nhiên Mắc khén được người Thái tại các tỉnh Tây Bắc sử dụng nhiều nhất. Trải qua thời gian, do việc di cư của người dân bản địa, hạt Mắc khén cũng được người dân mang theo, cho tới nay Mắc khén cũng đã xuất hiện tại các tỉnh Tây Nguyên.
XEM BẢNG GIÁ HẠT MẮC KHÉN
Cây mắc khén là cây thân gỗ, chiều cao khoảng 8-10m. Thân có nhiều gai, Hoa ra từng chùm, vào khoảng tháng 11 Dương lịch thì quả bắt đầu chín, quả già sẽ có màu hơi hồng. Vì thân cây có nhiều gai nên người dân thường dùng cây dài để hái quả. Quả mắc khén tươi sử dụng có vị thơm nhất, tuy nhiên không bảo quản được lâu. Người dân thường bảo quản bằng cách treo lên gác bếp để có thể sử dụng quanh năm. Hiện nay Mắc khén được sử dụng rộng rãi như một loại gia vị lạ đối với người dân các tỉnh miền xuôi.
Mùi vị của hạt mắc khén: Hạt mắc khén ngửi thoảng qua thì có mùi gần giống như mùi vỏ cam. Tuy nhiên mùi có phần nhẹ hơn, cảm giác thơm dễ chịu hơn. Khi ăn mắc khén lúc đầu thì không có cảm giác gì, một lúc sau thì cảm giác tê đầu lưỡi. Cảm giác này giống như việc bạn nếm tinh dầu của vỏ bưởi vậy. Tuy nhiên cảm giác này nhẹ hơn so với việc nếm thử Hoa Tiêu.
Mắc khén thường bị gọi chung tên với hạt Tiêu rừng. Tuy rằng hình dáng và mùi vị của chúng chả có gì là giống nhau. Ngoài ra có nơi nhầm với Xuyên tiêu hay còn gọi là Hoa tiêu vì hình dáng và màu sắc của chúng có phần giống nhau. Tuy nhiên mùi vị của Mắc khén và Xuyên tiêu hoàn toàn khác nhau.
XEM THÔNG TIN VỀ XUYÊN TIÊU
Một số hình ảnh về mắc khén và Xuyên Tiêu
SỬ DỤNG MẮC KHÉN NHƯ THẾ NÀO
Mắc khén được sử dụng như một loại gia vị, mục đích nhằm tăng thêm hương vị cho món ăn. Mắc khén khén thường được sử dụng trong các món sau:
Chú ý! Khi sử dụng mắc khén thì nên cho một lượng vừa phải, không nên sử dụng quá nhiều. Nếu sử dụng quá nhiều sẽ dẫn tới món ăn bị đắng.
- MÓN NƯỚNG: Mắc khén rất hợp với các món nướng! Tẩm 1 chút mắc khén vào Cá hoặc Thịt rồi nướng thì có vị đặc trưng, ăn 1 lần khó quên lắm. Tôi đi rừng, đi sông suối bắt cá cùng anh em dân bản. Luôn luôn mang theo 1 gói nhỏ bột Mắc Khén để sử dụng.
- MÓN RÁN: Ta có thể dùng Mắc Khén để tẩm ướp thực phẩm như cá, thịt trước khi đem rán. Mùi Mắc Khén cay cay, thơm thơm, đảm bảo không có loại gia vị nào đặc biệt đến thế.
- PHA NƯỚC CHẤM: Chỉ cần cho 1 chút bột Mắc Khén đã rang xay vào bát nước Nắm, chấm gì cũng thấy ngon. Đặc biệt là chấm Cá/Thịt nướng hoặc Rán.
- CHẲM CHÉO: đây chính là món chấm tinh túy nhất của ẩm thực Tây Bắc, và tất nhiên không thể thiếu hạt Mắc Khén.